Toch nog maar even verder met ding 12. Wat hebben aan dit ding voor het archief? Tja… social bookmarking sites lijken me heel geschikt om links vanuit je vakgebied of interessegebied te delen. En het zou leuk zijn als je eigen site veel getagd wordt. Maar daar blijft het wel bij. In het filmpje “Social Bookmarking in Plain English” wordt het effect van tags schromelijk overdreven: “The lesson is that social bookmarking sites take a world of chaos, and make it orderly.” Een beetje browsen door de 23 dingen deliciouspagina, maakt wel duidelijk dat dat niet zo is.
Tags vind ik wel een boeiend fenomeen. Maar een folksonomy is iets heel anders dan een systematische onsluiting! Mooi moment om mijn reactie op de blogpost van Ingmar Koch hierover te recyclen:
“Ordenen is helemaal niet hetzelfde is als taggen. Sterker, ik denk dat het in de context van een (overheids)archief bijna tegengestelden zijn.
Ik zie het “oldskool” ordenen als een activiteit waarin informatie wordt geplaatst in een van te voren bepaald classificatieschema, zoals bijvoorbeeld een DSP. Of je dit nu doet door ze logisch in zuurvrije mapjes te plaatsen, of door ze te metadateren, maakt intellectueel gezien niet zoveel uit. Grote verschillen tussen papier en digitaal zijn er uiteraard: een digitaal bestand kan zonder te kopiëren in meerdere “mapjes” worden geplaatst, en kan worden gekoppeld aan werkprocessen en automatische beheersregels zoals een bewaartermijn.
Het taggen daarentegen, helemaal web 2.0, is het toekennen van associatieve trefwoorden. Dit is helemaal niet aan schema’s of regels gebonden, en werkt daarom juist zo goed. Maar het maakt niet dat je betrouwbare zoekacties kunt doen. Als je op Flickr.com zoekt naar foto’s met de tag “apple”, krijg je zeker niet alle foto’s van appels die op de site staan. Zo’n ontsluiting is absoluut niet voldoende voor een voor verantwoording dienend overheidsarchief.
Met tags en tag-clouds verzamel je geen metadata, maar persoonlijke associaties. Wat overigens natuurlijk ook heel nuttig en interessant kan zijn. Denk bijvoorbeeld aan de ambtenaar die nooit iets terug kan vinden in het voorgeschreven classificatie systeem. Die kan door het toevoegen tags die niet in het systeem passen (“anne frank-boom”) zijn eigen zoeksysteem perfectioneren. Of en hoe je dat dan weer moet of wilt archiveren, is een ander verhaal ;). Enfin, taggen is niet hetzelfde, en naar mijn bescheiden mening ook geen vervanging voor structureel ordenen. Maar wel een interessante toevoeging.”
